Vanuit de milieubeweging wordt al tientallen jaren gepleit voor zorgvuldiger gebruik van grondstoffen. De voorraad grondstoffen is immers niet oneindig. En door zorgvuldiger om te gaan met het gebruik van grondstoffen kan allerlei milieuschade worden voorkomen die optreedt tijdens de levensloop van die grondstoffen: bij de grondstofwinning, bij de materiaalproductie, bij de productvervaardiging, bij het productgebruik en in het afvalstadium.
Milieu én economie vragen om een grondstoffenstrategie
De laatste jaren is de roep om een grondstoffenstrategie luider en luider geworden. Er wordt nu serieus -en soms met enige paniek- gesproken over de wenselijkheid van een grondstoffenpaspoort en een grondstoffenrotonde, passend in een ‘circulaire economie’. Een belangrijke oorzaak hiervan zijn de grote economische veranderingen op het wereldtoneel. Honderden miljoenen mensen in de opkomende economieën in Azië, Zuid-Amerika en Afrika kennen een stijgende welvaart en gebruiken steeds meer grondstoffen. De sterk gegroeide vraag naar grondstoffen maakt de schaarste voelbaar en de prijzen hoog.
Nederland en de meeste andere Europese landen zijn zeer afhankelijk van geïmporteerde grondstoffen. De grondstofimport per persoon is nergens zo groot als in Europa. Alleen al vanwege financieel-economische redenen moet er dus een effectieve grondstoffenstrategie worden ontwikkeld. Daarbij is het wel zaak om te kiezen voor een duurzame grondstoffenstrategie die ook op de lange termijn en uit milieu-oogpunt tot optimaal resultaat leidt.
Een duurzame grondstoffenstrategie vraagt regie
Onder druk van bedrijven met veel lobbykracht is men geneigd zich in de eerste plaats te bekommeren om de leveringszekerheid en de prijs van grondstoffen. Voorkomen moet worden dat grondstoffenbeleid wordt beperkt tot beleid met een korte termijn focus op wat markteconomisch voordelig is, waarbij de voordelen voor het milieu aan het toeval worden overgelaten. Een circulaire economie vraagt om krachtige regie die zich niet beperkt tot wat maatregelen gericht op de gevolgen van de eerste en meest dreigende grondstofschaarste. Schaarsteproblemen zijn een aansporing; nódig is regie gericht op 1) preventie van onnodig grondstofgebruik, 2) vervanging van onvoldoende duurzame grondstoffen en materialen en 3) hoogwaardige materiaalrecycling.
Recycling Netwerk wil :
Recycling Netwerk wil duurzaam grondstofmanagement bij zowel productie, als gebruik en afvalverwerking.
De verantwoordelijke bedrijven en de overheid hebben daarbij de taak te zorgen voor zoveel mogelijk:
- Preventie: door ‘consuminderen’ en met producten van lager gewicht en een langere levensduur (en verleidende marketing van foute producten wordt geweerd)
- Substitutie: vervanging van grondstoffen, materialen en producten door meer duurzame alternatieven
- Recycling: zodanig hoogwaardig hergebruik van materialen, dat productie van diezelfde materialen bijna volledig wordt voorkomen.
Recente artikels over grondstoffenstrategie
- Klimaat- en circulaire economiebeleid zijn niet gelijk maar wel complementair 29 juni 2023
- Een mooie circulaire toekomst met minder (materiële) en andere consumptie! 3 mei 2023
- Wil het Nationale Programma Circulaire Economie nu meer grondstoffen gaan gebruiken? 13 april 2023
- Nederland’s grondstoffenstrategie: Belangrijk voor digitale- en energietransitie, maar gemiste kans voor ‘minder productie en consumptie’ 12 april 2023
- Grondstoffenschaarste 27 mei 2013