Welk dierenleed wordt veroorzaakt door zwerfafval?

Een deel van het zwerfafval wordt opgeruimd. Maar het deel dat niet wordt opgeruimd blijft achter op het land of belandt via rivieren en wind in zee. Omdat het meeste zwerfafval niet uit zichzelf afbreekt, blijft het vaak tientallen jaren in het milieu aanwezig. Daar leidt tot schadelijke gevolgen voor land- en zeedieren, waarvan hieronder een aantal voorbeelden.

Koeien

Flesjes, blikjes en andere plastic en metalen spullen belanden vaak in weilanden. De boeren maaien het gras, malen het fijn en voeren het aan de koeien. Zo belanden vlijmscherpe stukjesplastic en metaal in het voer, die kunnen leiden tot letsel in de magen van koeien. Dit letsel wordt “scherp-in” genoemd.

Masterstudent Economie van Wageningen Universiteit, Robin van der Bles, onderzocht in opdracht van Recycling Netwerk de economische gevolgen van zwerfafval voor de Nederlandse en Vlaamse veehouderij.

Uit een survey onder 395 veehouders kon worden geconcludeerd dat in Nederland jaarlijks tussen de 11.448 en 13.110 koeien scherp-in letsel oplopen als gevolg van zwerfafval, waarvan er jaarlijks tussen de 3.813 en 4.244 runderen overlijden, op een totale landelijke populatie van 4,29 miljoen runderen.

In Vlaanderen worden naar schatting jaarlijks 5.152 tot 6.227 koeien ziek door zwerfafval, op een totale landelijke populatie van 1,3 miljoen runderen. Met de nodige statistische voorzichtigheid kan geschat worden dat daarvan in Vlaanderen jaarlijks tussen de 2.051 en 2.474 runderen overlijden.

Zwerfafval is niet alleen vervelend voor de koe; het betekent ook een verlies van duizenden euro’s voor de veehouder. De behandeling van zieke koeien, de verminderde melkproductie en het overlijden van koeien jagen de veehouders op kosten. Dit onderzoek schat de totale economische kost voor de gevolgen van zwerfafval voor de volledige Nederlandse veehouderijsector in op 10,8 tot 16,6 miljoen euro jaarlijks, en die van de Vlaamse veehouderijsector op 4,5 tot 6,8 miljoen euro jaarlijks. De veehouders zijn zo het slachtoffer van vervuiling waar zij geen grip op hebben.

 

Vogels

Wageningen Marine Research doet al ruim 30 jaar onderzoek naar de vervuiling van de Noordzee en de maaginhoud van Noordse Stormvogels. 95% van alle Noordse Stormvogels heeft plastics in de magen. Een Noordse stormvogel heeft gemiddeld 34 stukjes plastic (0,31 gram) in zijn maag. Dat is te vergelijken met een broodtrommel vol!

 

Walvissen

Walvissen eten graag vissen, plankton en krill. Maar bij iedere hap voedsel die ze nemen komt er wel een ongewenst stuk plastic, touw of metaal mee naar binnen. Een potvis die in 2012 aanspoelde op de Spaanse kust had 17 kilo plastic in zijn maag. In de 10 meter lange walvis zaten 59 verschillende soorten plastic, waaronder landbouwfolie dat gebruikt wordt in Zuid-Spaanse kassen.

 

Meer over zwerfafval