Plastic verpakkingen

Ieder jaar komen er meer plastic producten op de markt en ieder jaar worden er weer meer plastic producten weggegooid. De afvalstromen die daardoor ontstaan zijn zeer divers. Plastic producten vind je in het huishoudelijk afval, maar bijvoorbeeld ook in allerlei soorten bedrijfsafval, in bouw- en sloopafval, in landbouwafval en als ‘zwerfafval’ op straat, in het water en in de natuur.

Daarbij komt dat de plastics zelf ook heel verschillend zijn. Plastics worden gebruikt voor allerlei toepassingen: van verpakkingen tot kozijnen en van speelgoed tot autobumpers. Zelfs in cosmetische producten wordt plastic gebruikt, de zogenaamde microplastics. Al die verschillende toepassingen vragen om specifieke materiaaleigenschappen.

Bij ‘plastics’ gaat het om een groot aantal soorten materialen. Ze bestaan uit een bepaalde kunststof (een ‘polymeer’) met daarin meestal een paar procent van één of meer additieven. Die ‘additieven’ zorgen bijvoorbeeld voor de gewenste kleur, de sterkte, de flexibiliteit, de luchtdoorlatendheid, etc. De meest gebruikte kunststoffen zijn polyetheen (LDPE en HDPE) en polypropeen (PP). Deze kunststoffen worden veel gebruikt in verpakkingen, naast PET. Belangrijke kunststoffen in de bouw zijn polystyreen (PS en EPS), PVC en PUR.

Plastics als probleem

Vanuit economisch oogpunt is het interessant dat er zoveel producten goedkoop gemaakt kunnen worden van plastics. Maar al die productie en consumptie – voornamelijk van producten die zeer korte tijd worden gebruikt – is minder goed nieuws voor het milieu:

  • Er wordt veel aardolie gebruikt om plastic producten te produceren, deels als grondstof en deels als brandstof. Dat zorgt onder andere voor uitstoot van CO2-emissies, eerst tijdens de productie en bij de meeste plastic producten ook weer bij de afvalverbranding. Een rapport van de Verenigde Naties van december 2018 stelt dat als de plastic productie blijft groeien aan het huidig tempo, de plasticindustrie 20% van de olieconsumptie in 2050 voor zijn rekening zal nemen.
  • Slechts een deel van de plastic producten wordt gerecycled. Bovendien levert het recyclen van gemengd ingezamelde plastics vaak weinig milieuwinst. Effectief sorteren is te moeilijk en de recycling is daardoor vaak laagwaardige recycling. Dit wordt ook wel ‘downcycling’ genoemd.
  • Plastic in de natuur of in zee (plastic soep) wordt een steeds groter probleem. Bijna alle plastics breken niet af in het milieu. Ze vallen uiteen in kleinere stukjes plastic, microplastics, die vervolgens een grote bedreiging vormen voor dier en milieu.
  • De komst van zogenaamde bio-plastics is geen oplossing voor het plasticprobleem. De bio-plastics, plastic gemaakt uit natuurlijke producten, blijken toch niet zo goed af te breken als wordt beweerd. Ook maakt het de recycling van plastics moeilijker omdat er nu nog meer soorten plastics te scheiden zijn. Sorteerinstallaties hebben grote moeite bio-plastics van gewone plastics te onderscheiden.

Recycling Netwerk wil:

Recycling Netwerk wil van de verantwoordelijke bedrijven en de overheid een serieuze verbetering van de aanpak van plastic producten:

  • Preventie: gebruik van plastic producten die dunner of lichter zijn of langer worden gebruikt (veel minder wegwerpproducten).
  • Substitutie: vervanging van plastic producten door minder milieubelastende producten van andere plastics of andere materialen.
  • Recycling: hergebruik van kunststof materiaal, zodanig dat er meer en hoogwaardiger nieuwe plastic producten van kunnen worden vervaardigd. We krijgen de minst milieubelastende plastic producten als die producten zó worden gemaakt en weer worden ingezameld, dat het plastic weer 1 op 1 kan worden gebruikt zonder kwaliteitsverlies. Plastic afval moet daartoe niet alleen worden ingezameld als gemengde plastic materiaalstroom, maar vooral ook op productniveau.

Lees meer over de monitoring van verpakkingen

 

Recente artikels over verpakkingen